Bruce Ykanji. Foto door Aurélie Chantelly. Voor degenen in de straatdansgemeenschap, die de naam horen Gewoon staan niet alleen een sprankje herkenning, maar ook een extra dosis ontzag en respect. Geen verrassing: het wordt vaak beschouwd als het ultieme en meest prestigieuze in freestyle street dance battle-evenementen (zeker de grootste) ter wereld. Zijn bekendheid opgebouwd gedurende zijn 18-jarige geschiedenis is net zo onbetwistbaar als het talent van de dansers die bekwaam en vastbesloten genoeg zijn om te concurreren tijdens de finale van Parijs, die elk jaar wordt gehouden in de AccorHotels Arena (voorheen het Palais Omnisports de Paris-Bercy), en gastheer aan meer dan 16.000 betalende toeschouwers.
Bruce Ykanji. Foto door Margaux Rodrigues.
Zoals het geval is met veel successen, vooral in de dans, kwam het nu mega-evenement van een bescheiden begin. Geboren uit de wens om een broodnodig platform te creëren voor straatdansers om te kunnen optreden en verbinding te maken, begon de oprichter, Bruce Ykanji, de eerste editie in een gymzaal in Champs-sur-Marne, een Parijse buitenwijk op ongeveer 18 kilometer van het centrum. van de stad. Dance Informa had het geluk te kunnen gaan zitten en videochatten met Ykanji zelf, en hem het verhaal te horen vertellen van hoe het allemaal begon.
'In die tijd waren er veel breakdance (b-boying) evenementen, waarbij er veel breakdance was, maar heel weinig tijd was gereserveerd voor ons, de straatdansers,' vertelt Ykanji. “Alle poppers, kluisjes, hiphopdansers, house-dansers - er was geen platform voor ons, we hadden niets. In de jaren '90 en het begin van de jaren 2000 waren er een of twee evenementen, maar ze waren nog steeds verdeeld tussen de breakers en onszelf. De breakers namen veel tijd in beslag. Omdat we de minderheid waren, hadden we geen invloed om iets te zeggen, om meer tijd te vragen. '
Hij vervolgt: “Dus in 2001 nam ik vijf van mijn meest gemotiveerde studenten - niet de beste maar de meest gemotiveerde - naar New York, en we volgden lessen bij leraren zoals Brian Green. Het jaar daarop gingen we terug, en daarna zeiden we tegen onszelf: nu zijn we absoluut nodig om wat we in New York hebben meegemaakt mee te nemen naar Frankrijk en er een evenement van te maken. Dat is toen Juste Debout werd geboren. '
Ykanji is zelf een danseres met een interessant verhaal. Geboren in Parijs uit een Franse moeder en een Frans-Kameroense vader, emigreerde zijn familie naar Kameroen toen hij vijf was. Het was tijdens zijn verblijf in Kameroen dat Ykanji voor het eerst werd geraakt door dans. Toen hij acht jaar oud was, bracht zijn vader, een reizende zakenman, een videocassette mee met een advertentie voor de hitfilm uit 1984, Inbreken' De jonge Ykanji werd gefotografeerd door de beelden van dansers die zweefden en zwaaiden op het scherm, elementen die later een grote invloed zouden hebben op zijn eigen stijl van straatdansen, een stijl die 'smurfen' wordt genoemd.
'Smurfen is een stijl die in Frankrijk bestaat, maar niet echt in de VS', zegt Ykanji. Het is een stijl die wordt gekenmerkt door veel zweefvliegen - een van de sterkste inspiratiebronnen van de allereerste dansbeelden die hij op die gedenkwaardige videocassette had gezien. 'Het maakte indruk op me en het zit sindsdien in mijn dans-DNA.'
Juste Debout 2019 Finale.
Foto door Little Shao.
Vijf jaar nadat hij naar Kameroen was geëmigreerd, overleed zijn vader en verhuisde het gezin terug naar Frankrijk.
Zoals Ykanji het vertelt, was de verhuizing terug naar Frankrijk toen het 'echte leven' begon: een moeder met drie kinderen, die nu in een buitenwijk van Parijs woonde, betekende dat hun levensstijl plotseling helemaal niet meer hetzelfde was als toen zijn vader was. levend. Op dat moment werd dans een krachtige kracht in Ykanji's leven, een moeilijke tijd waarvan hij zegt dat dans hem er doorheen heeft geholpen. 'Als je je vader verliest op 10-jarige leeftijd, en je van land verandert, alles is anders.'
Luisterend naar zijn verhaal, voel ik voor hem en begrijp ik het. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij een rebels karakter beschrijft na de terugkeer naar Frankrijk en het verlies van zijn vader.
lina posada leeftijd
'Ik was slecht op school, dus ik heb koken gestudeerd', onthult Ykanji. “Ik werd kok. Ik danste vroeger in de keuken en de koks schreeuwden allemaal dat ik moest stoppen Zijn moeder wilde niet dat hij danste, omdat het vooruitzicht om een professionele hiphopdanser te worden in die tijd niet echt een carrièrepad was. In de jaren 90 waren er niet veel echte kansen voor een straatdanser om van zijn ambacht te leven. Hij studeerde koken voornamelijk voor haar, maar wat hij echt wilde doen was dansen.
'Als je moeder voor jou en twee andere kinderen zorgt en haar hele leven voor je heeft geworsteld, wil je haar niet echt teleurstellen', zegt hij. Dus wachtte hij tot hij 21 was, kreeg zijn eigen appartement en besloot een sabbatjaar vrij te nemen van koken om serieuzer te gaan dansen.
Het was een weddenschap op hemzelf die een winnende weddenschap bleek te zijn. 'Binnen drie maanden na het begin van mijn sabbatical', zegt hij, 'door geluk, talent of beide, slaagde ik erin om een tour te krijgen met de Franse rapper MC Solaar, die de meeste albums in Frankrijk verkocht (1997).' Ykanji's carrière ging van daaruit omhoog, want tegen die tijd begon de hiphopcultuur mainstream te worden.
Maar het was in 2002, met de geboorte van de eerste editie van Juste Debout, dat de legende begint.
'Bij het eerste evenement in 2002 waren er 400 mensen', legt Ykanji uit. 'Dus voor het tweede evenement in 2003 verwachtten we ongeveer 800 mensen.'
Het bleek dat 1.200 mensen opdagen voor dat tweede evenement. Van daaruit verdubbelde het aantal bezoekers in elk opeenvolgend jaar bijna: 2.500 mensen in 2004, 5.000 in 2005, 7.000 mensen in 2006. In 2008 hadden ze geen andere keus dan naar Bercy Stadium te verhuizen omdat er gewoon te veel mensen waren.
'Het overweldigde me totaal', zegt Ykanji. “Het overtrof mijn verwachtingen, het werd een ongelooflijk succes. Het was een tijd waarin het internet aan snelheid begon te winnen, wij evolueerden daarmee. Maar in het begin was het allemaal mond-tot-mondreclame. '
Maar hoewel Juste Debout is gestructureerd als een dance battle, aanvoelt als een dance battle en door het internationale publiek wordt gezien als een dance battle, gaat het voor Ykanji allemaal om iets totaal anders.
'Het is jam,' zegt hij. 'In feite heb ik het nooit een gevecht genoemd. Als je op de folders kijkt, staat er ‘Rencontre internationale de danse Hip Hop’ (International Hip Hop Dance Get Together, of Encounter). Voor mij is het geen strijd, het is een samenkomen. De strijd is slechts een voorwendsel om elkaar te ontmoeten. Wat voor mij interessant is, is dat wanneer ik jou ontmoet, ik anderen ontmoet, wanneer de Amerikanen komen, de Japanners komen, dat is wat me opwindt. Als we allemaal uitgaan, als we danslessen volgen, wisselen mensen nummers uit, hangen ze samen rond. De essentie van Juste Debout is eigenlijk niet Juste Debout. De essentie van Juste Debout is alles wat er omheen gebeurt. '
Een focus die minder over de gebeurtenis zelf gaat dan over mensen en de dans waarmee ze hun individualiteit tot uitdrukking brengen. Zelfs de naam van het evenement, Juste Debout, is een directe weerspiegeling van deze centrale focus.
'Ik heb altijd van precisie gehouden (‘ justesse ’in het Frans) - gerechtigheid, trots zijn, rechtop staan, rechtop staan, trots zijn op jezelf, weten waar je heen gaat, weten waar je heen wilt,' deelt Ykanji. “Vooral de precisie in beweging. Dat is wat Juste Debout voorstelt, het is niet alleen ‘Juste Debout’, gewoon rechtop staan, gewoon opstaan (in tegenstelling tot breakdancen, wat voornamelijk op de grond gebeurt). Het betekent dat ook, maar het betekent ook in feite rechtvaardig, loyaal zijn en vooral proberen uit te blinken. Om uit te blinken in wat je doet. Daarom heet het Juste Debout. '
Maar economie is ook een realiteit, en het succes van het evenement kan ook worden toegeschreven aan een zakelijk inzicht in Ykanji dat wellicht een invloed van zijn vader is.
'In wezen ben ik een artiest, een danseres', zegt hij. 'Maar ik moet wel toegang vragen, ik verkoop de dvd's, dus er is een deel van wat ik doe dat zaken zijn. Ik ben echt een zakelijk persoon, want voor mij hebben kunst en cultuur zaken nodig om te kunnen leven. Dat heb ik al heel lang begrepen. '
Zijn filosofie van dans en kunst sluit aan bij zijn bedrijfsfilosofie: continu innoveren, voorop blijven lopen. Om nieuw en origineel te blijven. Zelfs om misschien een zekere mate van controverse te stimuleren.
'Iets wat me helemaal niet interesseert, is kopiëren', zegt hij. “Om te dansen, net als iedereen. Maar het zou pretentieus zijn om te zeggen dat ik niet door anderen werd geïnspireerd. Ik ben door heel veel dingen geïnspireerd - in dans, door mensen, door het leven. Maar ik hou niet van mensen die geen persoonlijkheid hebben. Ik hou van grote monden, mensen die tegen me opkomen, mensen met wie ik soms ruzie heb en daarna verzoenen we ons. Dat is het leven. Neem bijvoorbeeld een schilder. Je kunt een goede schilder zijn of een slechte schilder, maar het belangrijkste is dat mensen stoppen voor je canvas. Als mensen niet stoppen, dan ben je gewoon iemand die een schilderij heeft gemaakt. Mensen moeten stoppen en bespreken je schilderij, of ze het nu leuk vinden of niet. Dat is wat ik leuk vind. Dat is wie ik ben. Ik hou van het debat. Ik ben niet tegen conflicten, soms is het belangrijk om bepaalde dingen op te lossen. Iedereen moet zich kunnen uiten - echte vrijheid van meningsuiting. '
Bruce Ykanji bij Juste Debout.
Foto door Little Shao.
Deze combinatie van nadruk op individuen, de focus op uitmuntendheid en het begrijpen van de noodzakelijke link tussen zaken, originaliteit en kunst zonder noodzakelijk conflicten te vermijden, is waarschijnlijk wat de kern vormt van zijn succes - de gepassioneerde dynamiek van het leven, weerspiegeld in de gepassioneerde dynamiek van dans, en vice versa. Definiëren succes is echter subjectief en individueel.
'Als ik naar mijn project in 2001 kijk, bijna 20 jaar geleden, was mijn eerste doel om dans te laten evolueren in de buitenwijken, en als ik kon, in Parijs en hopelijk in heel Frankrijk', blikt Ykanji terug. “Toen was mijn gekke droom dat het zich over heel Europa zou verspreiden, en het meest extreme was dat het zich over de hele wereld zou verspreiden. Als ik daarnaar kijk, denk ik: nee, ik heb nog steeds hetzelfde doel: dans laten evolueren, de danser laten evolueren, de situatie van de danser laten evolueren, dingen om te evolueren, om echt te pushen. Je vraagt me naar mijn definitie van succes vandaag met betrekking tot die van gisteren, en het is hetzelfde, en je kunt deze definitie niet kwantificeren. '
Hij vervolgt: 'Dat wil zeggen, ik zou natuurlijk graag miljoenen willen verdienen met Juste Debout, maar het succes van Juste Debout is al gebeurd. In de hoofden van mensen is het een gebeurtenis die al zijn stempel heeft gedrukt op hun leven. Het heeft mensen ertoe gebracht zich te ontwikkelen, mensen te laten zien, cross-overs tussen mensen uit verschillende landen gestimuleerd. Voor mij is dat een succes: wanneer het evenement je overweldigt en mensen erom blijven vragen. Voor mij is het nooit genoeg. Heb ik het zo ver mogelijk geduwd? Ik zou zeggen, nee, dat heb ik niet. '
Het jaar van het virus
Betreed het jaar 2020, het jaar waarin een wereldwijde pandemie ons allemaal van achteren treft en een hele podiumkunstenindustrie tot stilstand brengt. Industriereuzen zijn op de knieën gebracht, met dansvoorstellingen, evenementen en competities over de hele wereld. Juste Debout is geen uitzondering. Niet alleen moest de 2020-editie van het Juste Debout-evenement vanwege COVID-19 worden geannuleerd, maar ook de Juste Debout School (een hiphopschool die Ykanji in 2009 oprichtte) moest hierdoor vier maanden worden gesloten.
En hoe denkt hij hierover?
'Ik voel me berustend', geeft hij toe. 'Omdat na dat alles, wat zal gebeuren, zal gebeuren, en wat niet zal gebeuren, zal niet gebeuren. Het is wat het is. Dus hoe ga je er nu van terugkomen? Hoe ga je terugveren? Omdat het geweldig is om een jaar, twee jaar, drie jaar aan de top te staan. Maar hoe ga je daar blijven? Men moet zichzelf voortdurend opnieuw in vraag stellen. En je moet het leiderschap hebben om terug te kunnen springen. '
Ykanji voegt eraan toe: “Ik denk dat dansers en organisatoren de komende jaren echt zullen lijden. Want als zoiets gebeurt, is cultuur echt het laatste wiel van de coach. Het is normaal dat we moeten eten, we moeten leven, de economie moet werken. Voor mensen in de regering is dit het laatste wiel in de bus. Zelfs als ze zeggen: ‘Mensen moeten uitgaan, ze moeten sporten, ze moeten dansen’, dan weten we heel goed dat ze er geen miljoenen in gaan steken. In ieder geval in Frankrijk. Dus het wordt moeilijk. Ik denk dat de danswereld dit nog niet heeft gemeten. Ik denk dat dansers nog steeds een beetje in hun wolk zitten en denk dat de dingen terug zullen gaan naar de manier waarop ze voorheen waren. Maar helaas zal dat niet het geval zijn. Waarom? Met betrekking tot het bedrijfsleven, als je kijkt naar bedrijven op de grootste schaal - zelfs alleen de luchtvaartmaatschappijen, zijn er veel die ten onder gegaan zijn. '
Hij vervolgt: 'Mensen zijn nog steeds bang. We zijn erin geslaagd angst bij te brengen. Angst is heel gemakkelijk bij te brengen, maar heel moeilijk om uit de hoofden van mensen te verwijderen. Dus voordat mensen teruggaan naar locaties voor optredens, voordat ze teruggaan naar klaslokalen, zal het even duren. Ik zou graag positief willen zijn. Maar ik denk dat we onze passie moeten uitstellen en niet bang moeten zijn om te diversifiëren wat we doen. Het zal heel moeilijk voor ons worden. Maar ik blijf er in geloven, want ik denk ook dat mensen hun hele leven gaan dansen. In oorlogstijd dansen mensen in rouw, dansen mensen tijdens het regenseizoen, is er een regendans tijdens de oogst, is er een oogstdans. Dans is essentieel. Dus mensen zullen dansen. Maar professioneel ... '
Bruce Ykanji. Foto door Daria Senin.
Hij zegt dit laatste stukje met een lach waarvan ik niet zeker weet of het komt door nervositeit of een plotseling ironisch besef van de ernst van wat hij zegt.
'... professioneel, ik weet het niet.'
Dus zijn advies aan dansers is heel duidelijk. 'Als we weer normaal gaan leven, zet dan geld opzij. Wat ik zeg is erg materialistisch, maar ook essentieel. Er zijn veel dansers die van dag tot dag leven, er zijn veel dansers die helaas denken dat wij dansers onmisbaar zijn. In dat opzicht vind ik COVID een goede zaak. Omdat we onszelf allemaal opnieuw hebben ondervraagd, denkend: ‘Wel, ik kan geen kaartje meer krijgen om daarheen te gaan ... dit evenement bestaat niet meer.’ Dus nu gaat iedereen live online om op te treden. Live, live, live, elke dag is er een live online optreden. Om te blijven bestaan. Het ego dat nog moet worden gevoed. Kijk, het is heel positief om soms te vallen. Aan de andere kant weet ik niet of dit zal duren en of nederigheid meer terrein zal innemen. Maar mijn advies aan dansers is in ieder geval om te blijven dansen, en te blijven creëren en oplossingen te vinden. ”
Hij voegt toe, ' U bent degene die moet aanvallen. Anders geeft het leven je een klap in het gezicht. '
Maar Ykanji maakt het des te aangrijpender door de Franse rapartiest Kery James te citeren. 'Er is iets dat de rapper Kery James zegt:‘ Wat hebben we voor onszelf gedaan? ’Ik vind dit een heel terechte zin. Je kunt klagen, maar wat heb je voor jezelf gedaan? '
Duidelijk en eenvoudig uitgesproken, alsof het uit de mond van een kind komt. En als het oude gezegde dat de waarheid uit de mond van kinderen komt waar is, dan valt hier niets meer aan toe te voegen en niets anders te zeggen dan te herhalen.
Wat hebben we voor onszelf gedaan?
Ga voor meer informatie over Juste Debout naar juste-debout.com Je kunt het evenement ook volgen op Instagram: @jochemmyjer
Door Rick Tjia van Dans informeert.
aanbevolen voor jou
